Kunst in Crisis

In het traject Kunst in crisis, staat het kunstwerk ‘De levende Ent’ in Gorredijk, uit de jaren 70 van Jaap van der Meij centraal. In het traject wordt voorgesteld het kunstwerk ‘De levende Ent’ met onmiddellijke ingang te verwijderen. In ruil voor het kunstwerk krijgen de inwoners van Gorredijk een keuze uit drie alternatieve kunstwerken/processen.

In verschillende media worden ideeën van omwonenden gedeeld over de waarde en betekenis van kunst. In een krant worden uiteindelijk vier scenario’s voorgesteld het kunstwerk te verwijderen. In ruil voor het oude werk biedt KIC drie alternatieve kunstwerken/kunstprocessen aan.

Het mediaproces resulteert in een referendum, dat door DesignArbeid wordt georganiseerd. Het resulteert in een geëngageerde discussie in het dorp Gorredijk, waardoor het artistieke project, politieke realiteit lijkt te worden.

Iconoclasme

In onze geschiedenisboekjes kennen we iconoclasme van de beeldenstormen vanaf 1566, waarmee onder andere de Lage Landen zich bevrijdden van de Rooms Katholieke cultuur en het juk van Spanje**.

Ook in de afgelopen decennia komt iconoclasme voor. In de jaren negentig werden kunstwerken in de voormalige DDR gesloopt. In het nieuwe verenigde Duitsland domineerden de normen en waarden van het voormalige West-Duitsland. Kunstwerken in de publieke ruimte die geassocieerd werden met de beeldcultuur van de DDR moesten het veld ruimen.

Meer recent kennen we de televisie beelden van het omvertrekken van het standbeeld van Saddam Hussein op Firdos Square in Bagdad, tijdens de tweede invasie van Irak in 2003.

En de rellen rondom het standbeeld van generaal Robert E. Lee in Charlottesville**

In de praktijk betekent iconoclasme, dat een nieuwe ideologie of samenleving de overhand krijgt, en dat gevestigde culturele waarden en uitingen, als symbool van de oude orde worden afgedaan.

DesignArbeid stelt de vraag of de sloop en het verval van het ‘oude’, onderdeel is van een iconoclasitsch proces, waarbij de ‘nieuwe’ orde niet haar verantwoordelijkheid kan (of wil) nemen de beelden uit de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw te bewaren.

Is het zo dat deze beelden simpelweg niet meer passen binnen het perspectief van de huidige dominante – meer participatieve – beeld cultuur? En is dat erg?

Samenwerking

Het project is gerealiseerd in samenwerking met Iris Vetter, Sara Sjöström en Erik de Graaff.

Bronnen

De burger en de buttplug: http://www.nporadio1.nl/radio-doc/uitzendingen/517935-2017-04-09 (laatst gecontroleerd op 20170914)

Waardevol kunstwerk Raalte in de shredder:

*https://nos.nl/artikel/2161272-waardevol-kunstwerk-raalte-in-de-shredder.html (laatst gecontroleerd op 20170914)

Waarom een standbeeld een centrale rol speelt bij de rellen in Virginia:

**https://nos.nl/op3/artikel/2188072-waarom-een-standbeeld-een-centrale-rol-speelt-bij-de-rellen-in-virginia.html (laatst gecontroleerd op 20170914)